1. آزمون انطباق چیست؟
آزمون انطباق یکی از اجرای الزامی برنامه حفاظت تنفسی است. با توجه به اینکه ابعاد و شکل صورت افراد با هم متفاوت است برخی از سازندگان، ماسکهای خود را در اندازه‌ها و اشکال مختلف تولید می‌کنند؛ تا بدین‌وسیله افراد از طریق آزمون انطباق، ماسک مناسب با صورت خود را از نظر اندازه و شکل انتخاب کنند. چرا که اگر ماسک روی صورت فیت نشود؛ حتی اگر بهترین کارایی فیلتراسیون را هم داشته باشد، به‌علت نشتی از لبه‌ها حفاظت کافی را فراهم نمی‌کند. به عبارت دیگر، آزمون انطباق به قابلیت انطباق ماسک های تنفسی دارای اندازه، شکل، برند و مدل مشخص با ابعاد آنترپوپومتریک صورت کاربران به منظور تامین حفاظت تنفسی بهینه کاربران اطلاق می شود.
شکل 1- ابعاد صورت مرتبط با انطباق ماسک های تنفسی
شکل 2- اشکال مختلف صورت؛ یک فاکتور تاثیر گذار بر انطباق ماسک های تنفسی
Source: https://www.cdc.gov/niosh/npptl/topics/respirators/headforms/default.html
2. چه موقع می بایست آزمون انطباق انجام شود؟
در صورت هر گونه تغییر در صورت در ناحیه آب بندی صورت (زخم، عمل جراحی، خال، جوش، ریشیا موهای اضافی بر صورت، کشیدن دندان و…)، کاهش یا افزایش قابل توجه وزن (مثل دوران بارداری و…) می بایست کاربر تحت آزمون انطباق قرار بگیرد.
3. آزمون انطباق هر چند وقت یکبار می بایست تکرار شود؟
مطابق استاندارد OSHA 29CFR 1910.134، آزمون انطباق می بایست به طور سالیانه انجام گیرد. اما در صورت هر گونه عمل جراحی همانند جراحی زیبایی، زخم یا جراحت بر صورت، افزایش قابل توجه وزن (بیشتر از 20 پوند یا 9 کیلوگرم) و جراحی یا کشیدن دندان و… می بایست کاربر تحت آزمون انطباق قرار بگیرد.
4. آیا بین آزمون نشت بندی (Seal Check) و آزمون انطباق ( Fit test)تفاوت وجود دارد؟
بله، هر زمانی که کاربر بخواهد ماسک تنفسی بپوشد و یا قبل از ورود وی به محیط خطرناک، کاربر ملزم به انجام آزمون نشت بندی می باشد. این آزمون به منظور تعیین اینکه آیا قبل از ورود کاربر به محیط کاری آلوده، قطعه صورتی به نحو صحیح با صورت انطباق یافته است، ضروری است انجام گیرد. قابل ذکر است آزمون نشت بندی به تنهایی قادر به تعیین نشتی حاصل از ناحیه آب بندی صورت نمی باشد و نشتی نهایی طی اجرای آزمون انطباق مشخص شود. در واقع، آزمون نشت بندی به منظور جایگزینی با آزمون انطباق از حساسیت کافی برخوردار نبوده و قابلیت جایگزینی با آزمون انطباق را ندارد. آزمون انطباق توسط متخصص آزمونگر یا فرد آموزش دیده و ذی صلاح ولی اجرای آزمون نشت بندی توسط خود کاربر انجام می گیرد.
5. نحوه انجام آزمون نشت بندی (Seal Check) چگونه است؟
آزمون نشت بندی به منظور حصول اطمینان از قرار گیری صحیح ماسک تنفسی بر صورت توسط کاربران انجام می گیرد. مطابق استاندارد OSHA 29CFR 1910.134، آزمون نشت بندی هر زمانی که یک ماسک تنفسی چسبان پوشیده و یا تنظیم می شود، می بایست انجام بگیرد. بعد از حصول اطمینان از سالم بودن ماسک تنفسی، کاربر آزمون نشت بندی شامل آزمون های فشار منفی (Negative Pressure Check) و فشار مثبت (Positive Pressure Check) مطابق شکل انجام می دهد.
شکل 3- آزمون های نشت بندی برای ماسک های تنفسی نیم صورت الاستومر دار (ویژه گاز و یا بخار و یا ذرات) و ماسک های تنفسی نیم صورت یکبار مصرف فیلتردار
Source: https://synergist.aiha.org/202203-respiratory-protection-non-experts
6. نحوه انجام آزمون انطباق چگونه است؟
پروتکل های آزمون انطباق به دو دسته آزمون انطباق کیفی (Qualitative Fit Test) و آزمون انطباق کمی (Quantitative Fit Test) طبقه بندی می شود. پروتکل آزمون انطباق کیفی براساس واکنش طعم یا بو نسبت به عوامل آزمون انطباق کیفی طی حرکات آزمون انطباق شبیه سازی شده انجام می گیرد. نتیجه آزمون انطباق کیفی به صورت دو حالته (پذیرش در آزمون انطباق یا (فاکتور انطباق برابر 100) یا رد درآزمون انطباق (فاکتور انطباق برابر صفر) حاصل می گردد و پروتکل آزمون انطباق کمی با استفاده از دستگاه های پیچیده و توسط اپراتور مجرب طی انجام حرکات آزمون انطباق شبیه سازی شده توسط کاربر صورت می گیرد. نتیجه آزمون انطباق کمی به صورت پذیرش در آزمون انطباق یا (فاکتور انطباق بزرگتر از 100) یا رد درآزمون انطباق (فاکتور انطباق کوچکتر از 100) بدست می آید.
شکل 4- اجرای آزمون انطباق کمی
7. آیا آزمون انطباق می تواند جایگزین تعمیر و نگهداری، بازرسی و ارزیابی تجهیزات حفاظت تنفسی (RPE) شود؟
خیر، آزمون انطباق تعیین کننده کفایت تعمیر و نگه داری تجهیزات حفاظت تنفسی (RPE) و اجزای آن نمی باشد. قبل از اجرای آزمون انطباق می بایست از سالم و بی عیب بودن این تجهیزات و اجزای آن ها (بند های الاستیک،گیره بینی، سوپاپ، فیلتر، کارتریج و…) طی بازرسی های دوره ای اطمینان حاصل کرد.
8. کدام آزمون انطباق می بایست برای ماسک های تنفسی فیلتر دار استفاده کرد؟
مطابق استاندارد OSHA 29CFR 1910.134، انطباق ماسک های تنفسی فیلتردار توسط هر دو نوع پروتکل آزمون انطباق کیفی و آزمون انطباق کمی قابل ارزیابی هستند.
9. آیا آزمون انطباق می تواند تضمین کننده حفاظت کامل ماسک های تنفسی برای کاربران باشد؟
خیر، اگرچه کاربر با ماسک تنفسی مورد نظر انطباق یابد، ممکن است که بسته به شرایط محیط کار (نوع وظیفه، تعداد ساعت استفاده از ماسک تنفسی توسط کاربر، شرایطی محیطی مثل دما و رطوبت و…) حفاظت بهینه تنفسی کاربر دستخوش تغییر شود.
10. در مورد کدام یک از ماسک های تنفسی می بایست آزمون انطباق انجام شود؟
ماسک های فشار منفی شامل ماسک های تنفسی نیم صورت فیلتر دار یکبار مصرف، ماسک های تنفسی نیم صورت فیلتر دار الاستومر، ماسک های تنفسی تمام صورت و ماسک های تنفسی تصفیه کننده هوا مجهز به نیروی محرکه (PAPR) و ماسک های هوارسان مستقل (SCBA) است. البته ماسک های جراحی به این دلیل که جزو ماسک های غیرچسبان (Loos-Fitting) محسوب می شوند، نیاز به آزمون انطباق ندارند.
11. آیا کیت های ازمون انطباق در کشور ساخت می شوند؟
بله، شرکت دانش پژوهان جهان مستقر در پارک علم و فناوری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز اقدام به ساخت این کیت ها با هزینه بسیار کمتر نسبت به نمونه مشابه خارجی کرده است. ضمناً به دلیل استفاده از نبولایزر برقی در این کیت ها، تزریق عامل آزمون انطباق راحت تر می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص کیت های آزمون انطباق و سفارش به لینک زیر مراجعه کنید.
لینک محصولات: https://jahaniman.ir/kits/